|
Homepage
Voorstelling
Activiteiten
Dialoog
Forum
Fotoalbum
Lidmaatschap
Links
Nieuwsbrief
Publicaties
Standpunten
Turkije
Contact
| |
De zelfgenoegzaamheid van de
macht?
"’Macht werkt
verslavend’, zei oud-minister Jan De Koning eens. Tijdens de jubileumviering
van 1990 waarschuwden vele prominente CDA’ers zichzelf en elkaar voor
zelfgenoegzaamheid. Maar de partij was zó gewend aan haar rol als ankerplaats
van de macht dat ze onvoldoende en te laat reageerde op signalen dat de groepen
die aangemeerd lagen de trossen wilden losgooien."
(METZE M. (1995), De
stranding. Het CDA van hoogtepunt naar catastrofe, Sun, Nijmegen, p. 172)
Politieke vernieuwing vormt op het huidige
ogenblik een beladen modewoord. De Dutroux-affaire zorgde een jaar geleden voor
een politieke storm in ons land. Sindsdien staat politieke vernieuwing hoog op
de politieke agenda. Ook de CVP wenst willens nillens mee te participeren aan
het collectief gewetensonderzoek en organiseert binnen enkele dagen een congres
"Samen leven, samen vooruitgaan". De focus ligt hierbij op het
functioneren van de partij binnen de gewijzigde verhoudingen in ons politiek
bestel. De discussie rond partijvernieuwing is evenwel in velerlei opzichten
niet nieuw. Franklin Roosevelt zei ooit: "democratie is een eeuwig in
twijfel trekken en zoeken naar het betere". We dienen dan ook behoedzaam te
zijn en onze lessen te trekken uit het verleden. Effectief én geloofwaardig
vernieuwen is immers meer dan ooit nodig voor de CVP. De partij behoeft een
dringende zuurstofkuur. De CVP functioneert immers in een politiek bestel,
gekenmerkt door particratie en verziekt door een niet aflatend
scandalitssfeertje. De partij wordt daarbij vereenzelvigd met een log, inert en
corrupt machtsapparaat.
De kloof tussen burger en politiek werd in 1991
electoraal zichtbaar. De Witte Mars vormde vijf jaar later de culminatie van de
huidige systeempolitieke vertrouwenscrisis. De huidige generatie politici dienen
te vermijden dat deze kloof een ravijn wordt. Marc Van Peel zijn pleidooi voor
politieke vernieuwing komt dan ook zeker niet ongenegen. De Witte Mars
faciliteerde de vernieuwing. Het nakende congres kan dan ook een ideaal
vitaliserend momentum vormen voor de CVP om te anticiperen op een aantal
concrete uitdagingen waarvoor de partij geplaatst staat.
Uit discussies tussen de Werkgroep politieke
vernieuwing en het Bureau van de CVP-Jongeren enerzijds en binnen CDS anderzijds
wensen wij ons te concentreren op een aantal concrete topics die wij ter
discussie stellen:
 | De partij behoeft dringend een zuurstofkuur.
Daartoe wensen wij een Long op te richten waarin nieuwe mensen, van alle
leeftijden, los van bestaande structuren, vernieuwende ideeën aandragen.
Deze Long vormt een denktank voor de partij. Haar geloofwaardigheid situeert
zich in haar vernieuwende en slagvaardige impact die ze uitstraalt. De Long
publiceert op geregelde tijdstippen een opinieforum waarin ieder geïnteresseerde
zijn eigen bijdrage kan leveren. De Long tracht de discussie blijvend
levendig te houden inzake de politieke agenda, de werking en het doctrinele
programma van de partij. |
| Vervolgens kan de partij op een permanente
wijze verse ademlucht verkrijgen door een voldoende doorstroming van haar
personeel kader. De huidige structuren voorzien teveel bottlenecks om
dit te kunnen garanderen. Het ligt evenwel niet in het bestek van het
congres om een breed debat te starten rond mogelijke hervormingen binnen ons
kiesstelsel. Desalniettemin kan een permanente vernieuwing, verruiming,
verjonging en vervrouwelijking van het politiek personeel van de CVP
bewerkstelligd worden door een democratisering van de ledenpoll. Door onze
hervormde methode heeft iedere kandidaat een gelijke kans om een verkiesbare
plaats op de lijst te kunnen verkrijgen. Ieder lid kan bijgevolg zijn
kandidatuur op een integere wijze vrijwaren zonder zich verplicht te moeten
binden aan bepaalde structuren. De CVP pretendeert immers al sinds haar
stichting een individuele ledenpartij te zijn. Tegelijk zijn mandatarissen
minder gebonden door de heersende partijtucht. |
| Deze methode gaat als volgt in werking:
ieder lid van de partij die het programma van de partij onderschrijft, mag
zich kandidaat stellen voor een plaats op een verkiezingslijst. De (n)
kandidaten zullen ieder een gelijke en willekeurige plaats verkrijgen op een
cirkelvormige modellijst die verdeeld is in n gelijke taartstukken (Figuur
1). Als dusdanig staat geen enkele kandidaat op de eerste plaats, noch op
een onverkiesbare plaats. Vervolgens kunnen de leden door de ledenpoll hun
rechtmatige voorkeur voor de gelijkberechtigde kandidaten uitdrukken. Het
arrondissementeel partijbestuur noch partijbureau kunnen afwijkingen aan
deze democratische methode toestaan. Een pollreglement dient stemafspraken
uit te sluiten. |
| Hieraan koppelen wij de permanente evaluatie
van onze mandatarissen. In 1994 werd een Charter van Mandatarissen
opgesteld dat alle CVP-kandidaten, verkozenen en opvolgers van de gemeente-,
OCMW- en provincieraden verbindt. Drie jaar later wordt het eindelijk tijd
dat een evaluatiemaatstaf in dit charter opgenomen wordt dat de integriteit
van de mandatarissen op een afdoende wijze kan waarborgen. Hiervoor richt de
partij een onafhankelijke opvolgingscommissie op die een methode uitwerkt om
deze performantiemeting in de praktijk te realiseren. Jaarlijks maakt zij
haar verslag publiek bekend aan het algemeen partijbestuur. De commissie kan
adviezen inzake sancties voorleggen. Het algemeen partijbestuur kan deze
bekrachtigen of desgevallend amenderen. Om de democratische keuze van de
kiezer te vrijwaren kan een sanctie er niet in bestaan de tekortgekomen
mandataris met onmiddellijke gang van zaken te schorsen uit zijn mandaat.
Evenwel vormt bij bewezen dringende redenen, waaronder corruptie, het
ontslag uit de functie het directe gevolg. |
| Het loopt spaak met de beeldvorming van de
partij bij de modale burger en de militanten. De partij kan zich onvoldoende
profileren. Ze wordt vereenzelvigd met een inert machtsapparaat en draagt
teveel sporen van haar beleidsverantwoordelijkheid. Regeringsbelangen wegen
zwaarder door dan partijbelangen. Ze slaagt er onvoldoende een coherent
optreden met een coherent profiel te combineren. Om opnieuw het vertrouwen
van de kiezer én haar militanten te herwinnen dient de partij zich dringend
te herprofileren. De bestaansreden van het christendemocratische
gedachtengoed wordt daarbij niet in twijfel getrokken. Wel dient de partij
haar christendemocratische meerwaarde in haar standpunten duidelijk te
manifesteren. Alle standpunten van de partij dienen daarom op een
christendemocratische wijze gemotiveerd te worden en getoetst aan zowel het
doctrineel programma als de door congressen goedgekeurde resoluties. Een
opvolgingscommissie dient op deze gang van zaken toe te zien. |
| Wij pleiten voor een open en toegankelijke
partij. Daartoe wensen wij de congresafgevaardigden af te schaffen en
stellen onze congressen open voor alle geïnteresseerde en gemotiveerde
partijleden. |
| Om de kloof tussen burger en politiek te
verkleinen dient de partij een algemeen actieplan op te stellen om ook de
noden en behoeften van zowel de mondige als de onmondige burger te
achterhalen. De grootste verantwoordelijkheid is evenwel gelegen bij de
afdelingen die immers het dichtst bij de burger staan. De afdelingen dienen
daartoe verplicht zowel een open communicatief beleid te voeren als
voldoende open activiteiten (thema-avonden, werkgroepen, hearings , etc.) te
organiseren. Jaarlijks dient elk arrondissement een verslag van de
werkzaamheden van haar afdelingen te bezorgen aan het algemeen partijbestuur
die deze lokale actieplannen evalueert. De best practices worden
gebundeld en ter beschikking gesteld van alle afdelingen. |
Vele militanten, waaronder talloze geëngageerde
en gemotiveerde jongeren, zijn de zelfgenoegzaamheid van de partij meer dan
grondig beu. Het feit dat de partij reeds veertig jaar onafgebroken in de
regering zetelt en haar verantwoordelijkheid daarbij niet uit de weg gaat, mag
niet leiden tot een hooghartig politiek handelen. De verankering in de macht mag
de noodzakelijke vernieuwing van de partij niet in de weg staan.
Beleidsverantwoordelijkheid mag niet gereduceerd worden tot arrogantie. De
partij dient daarom in de eerste plaats opnieuw haar achterban te behagen en
effectief au serieux nemen. Zo niet, verliest zij alle geloofwaardigheid.
(Nota opgesteld door CDS-Nationaal ter
gelegenheid van de Nationale Raad "Samen leven, samen vooruitgaan",
Wemmel, 6 december 1997)
|
CDS-Leuven